– نظریه x و نظریه y

مک گریگور در نظریه ای دو ساحتی در مورد انسان ، برداشتها ، طرز تلقی ها و نگرش های مدیران در مورد انسان را به دو گروه تقسیم کرده است وی برای اجتناب از پیشداوری افراد در مورد این دو گروه ، آنها را با دو حرف x و y مشخص کرده است . به طور کلی مفروضات نظریه x عبارتند از :

1. بیشتر انسان ها ذاتا تنبل و از کار بیزارند ؛
2. بیشتر انسانها از قبول مسئولیت گریزانند و ترجیح می دهند که تحت هدایت دیگری قرار گیرند ؛
3. برای انگیزش انسانها باید از مشوق های مادی و اقتصادی و ایجاد امنیت استفاده کرد ؛
4. قابلیت خلاقیت و نوآوری برای حل مسائل» فقط در تعداد محدودی از افراد یافت می شود که به مشاغل مدیریت و رهبری می پردازند؛
5. بیشتر مردم باید تحت کنترل دقیق قرار گیرند ، زیرا معمولا افراد از علاقه کافی برای کار برخوردار نیستند .

در حالی که مفروضات نظریه y عبارتند از :

1. کار به طور طبیعی مانند بازی است ؛
2. معمولا افراد مسئولیت پذیرند و با اشتیاق به دنبال پذیرش مسئولیت هستند ؛
3. اگر افراد به کار خود علاقمند باشند ، به طور مناسبی برانگیخته می شوند در واقع احساس رضایت درونی بهترین پاداش برای افراد است و شیوه خود کنترلی موثرتر از کنترل توسط دیگران است ؛
4. قابلیت خلاقیت و نوآوری برای حل مسائل» به طور طبیعی بین جمعیت انسانها توزیع شده است ؛
5. کنترل را می توان به خود افراد واگذار کرد در واقع شیوه خود کنترلی موثرتر از کنترل توسط دیگران است ( مک گریگور ، ۱۹۶۰ ، ص ۴۰-۴۵ ؛ هرسی و بلانچارد ، ۱۹۸۳ ، ص ۴۹ ) .

جدول(۲_۱): ویژگی های سبک مورد استفاده مدیران ، برمبنای مفروضات x و y

ویژگی های سبک مدیریت بر مبنای پیش فرضهای نظریه x		ویژگی های سبک مدیریت بر مبنای پیش فرضهای نظریه y
۱	تاکید بر تمرکز و تصمیم گیری متمرکز	۱	تاکید بر عدم تمرکز و استقلال واحدهای سازمانی
۲	تاکید بر کنترل منابع	۲	تاکید بر ارزیابی نتایج
۳	مدیر مداری و ایفای نقش رهبری توسط مدیران	۳	کارمند مداری و ایفای نقش حمایتی توسط مدیران
۴	استفاده از مشوقهای خارجی	۴	استفاده از مشوقهای درونی شغل
۵	توقع حصول نتایج کوتاه مدت	۵	توقع حصول نتایج بلندمدت
۶	استفاده از ساز و کارهای کنترل توسط دیگران	۶	استفاده از سازوکارهای کنترل درونی
۷	تاکید بر استفاده صرف از امکانات و ظرفیتهای موجود	۷	کوشش برای توسعه منابع و افزایش ظرفیت تولید و خدمات
۸	تاکید بر ضرورت رفع تضاد میان منابع افراد	۸	پذیرش امکان وجود وحدت و همکاری در میان کارکنان ( یا حداقل وجود منافع متقابل )

 

براساس این نظریه ، مدیران با توجه به مفروضاتی که در مورد انسان دارند به هدایت کارکنان می پردازند و سبکی را برای رهبری انتخاب می کنند که متناسب با مفروضات مذکور باشد.

فروش فایل متن کامل این پایان نامه با فرمت ورد در این لینک